Małopolskie
Ciekawostki z historii zamku i grodu
XIII wiek
W pierwszej połowie XIII wieku na wzgórzu zamkowym w Dobczycach wzniesiono strażnicę, pełniącą funkcję komory celnej na szlaku do Węgier.
1266
Najstarsza znana wzmianka o wsi Dobczyce pochodzi z 1266 roku.
1310
Około 1310 roku Dobczyce otrzymały prawa miejskie.
1340
W 1340 roku Kazimierz Wielki uwolnił mieszczan z Dobczyc od opłat celnych.
XIV wiek
W XIV wieku z inicjatywy Kazimierza Wielkiego strażnica w Dobczycach została rozbudowana i stała się silną twierdzą, której broniły mury o grubości od 5 do 9 metrów. Wewnątrz zamku w Dobczycach znajdowały się dwa dziedzińce - dolny i górny. Nad piwnicą wykutą w skale wznosiła się baszta narożna.
XIV / XV wiek
Mury miejskie w Dobczycach powstały na przełomie XIV i XV wieku. Miały kształt nieregularnego pięciokąta i otaczały całe wzgórze Starego Miasta. Ich długość wynosiła około 700 m, średnia wysokość 9 m, a średnia szerokość 2 m.
Do ich budowy wykorzystano miejscowy piaskowiec.
1362
W dokumencie wydanym w 1362 roku przez Kazimierza Wielkiego na zamku w Dobczycach król potwierdził lokację miasta na prawie magdeburskim; tu też pojawiła się pierwsza wzmianka o murach miejskich i przedmieściu.
1460-1492
Podczas panowania Kazimierza IV Jagiellończyka na zamku w Dobczycach ulokowano akademię dla królewskich synów. Jednym z nauczycieli był Jan Długosz .
styczeń 1472
W styczniu 1472 roku powracający z nieudanej interwencji zbrojnej na Węgrzech Kazimierz Jagiellończyk zatrzymał się w Dobczycach , pozostając tu do marca 1472 roku.
1570
W 1570 roku Dobczyce otrzymały od króla Zygmunta II Augusta przywilej nadający miastu nowy jarmark na dzień św. Marcina. W tym samym roku król przeznaczył dochody z ceł pobieranych na dwóch dorocznych jarmarkach w dniu św. Jana Chrzciciela i św. Marcina oraz na cotygodniowych targach poniedziałkowych na naprawę i konserwację miejskich murów obronnych. Przywilej ten wydany został na 10 lat.
1585
W 1585 roku Stefan Batory przekazał zamek w Dobczycach Sebastianowi Lubomirskiemu . Nowy właściciel przystąpił wówczas do przebudowy warowni w renesansowym stylu.
1610
W 1610 roku starostą dobczyckim został Stanisław Lubomirski syn Sebastiana.
1611
W 1611 roku na zamku w Dobczycach odbyło się wesele córki Sebastiana Lubomirskiego Barbary z Janem Zebrzydowskim .
1649
W 1649 roku zamek w Dobczycach na prawie 100 lat przeszedł w ręce rodu Jordanów.
1655-1660
Podczas szwedzkiego potopu Dobczyce nie doznały takich dużych zniszczeń jak inne miasta Małopolski zajęte przez Szwedów. Dopiero najazd Kozaków sprzymierzonego ze Szwedami Jerzego Rakoczego w 1657 roku zostawił miasto splądrowane i spalone. W tym samym roku Jan Kazimierz zwolnił mieszczan dobczyckich z podatków na 4 lata.
1702
W 1702 roku w trakcie działań wojsk szwedzkich podczas wojny północnej zamek w Dobczycach został poważnie zniszczony. Od tego czasu sytuacja materialna mieszkańców stawała się coraz trudniejsza.
1782
W 1782 roku zamek w Dobczycach został opuszczony.
1818
W 1818 roku część dóbr w Dobczycach zakupił Jan Turnau . Stał się właścicielem zamku, folwarku pod zamkiem i zachodniej części Góry Staromiejskiej. Mimo tego że nie wykupił całości, nowy właściciel rościł sobie prawa do całego miasta, pomimo że tym nadal zarządzała gmina. Z biegiem lat zarówno miasto jak i zamek zostały całkowicie opuszczone.
1828-1834
W latach 1828-1834 z materiałów budowlanych pochodzących z rozebranych murów zamku w Dobczycach powstał w miejscu renesansowej świątyni stojący nieopodal kościół św. Jana Chrzciciela . Wewnątrz świątyni znajduje się 5 ołtarzy. Trzy z nich (główny i dwa boczne) zostały wykonane w 1851 roku przez Kajetana Domasiewicza . Na uwagę zasługują: epitafium dziecięce Sebastiana Lubomirskiego z XVI wieku, herbowy krzyż Jagiellonów na wieży, stacje Męki Pańskiej pochodzące z roku 1849 z krakowskiej pracowni Aleksandra Stachowicza malowane na blasze ołowiowo-cynkowej oraz organy z XVIII wieku.
XIX wiek
Kamienie z rozbieranego zamku w Dobczycach posłużyły jako budulec na okoliczne domy.
Podobne zastosowanie znalazły kamienie z murów miejskich. Zniszczeń dopełniła trwająca w drugiej połowie XIX wieku eksploatacja kamienia z Góry Zamkowej przeznaczonego m.in. do budowy Wałów Wiślanych w Krakowie.
26 kwiecień 1900
26 kwietnia 1900 roku władze Dobczyc zwróciły się do członków Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej z prośbą o pomoc w ratowaniu murów miejskich.
1900
W 1900 roku miała miejsce pierwsza inwentaryzacja zachowanych fragmentów murów obronnych wykonana przez Maurycego Siebera na zlecenie Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej.
marzec 1901
W marcu 1900 roku Grono Konserwatorów Galicji Zachodniej przyznało subwencję w wysokości 1 200 koron na renowację murów miejskich w Dobczycach .
1959
W 1959 roku powstało Koło Miłośników Dobczyc , które rozpoczęło starania o rozpoczęcie prac wykopaliskowych na Wzgórzu Staromiejskim.
1960
W 1960 roku rozpoczęto odgruzowywanie zamku w Dobczycach i kolejne badania archeologiczne.
lato 1970
W lecie 1970 roku w wyniku ulewnych deszczy, które wystąpiły w okolicach Dobczyc , ziemia nagromadzona za murami, zaczęła się zsuwać i na nie napierać. Mury popękały, a w konsekwencji zaczęły spadać z nich kamienie. Ta sytuacja przyspieszyła decyzję o podjęciu działań mających na celu ratowanie zabytkowej fortyfikacji. W Pracowniach Konserwacji Zabytków w Krakowie powstała ekspertyza konstrukcyjna i projekt zabezpieczenia murów, zgodnie z którym wzmocniono konstrukcję zagrożonego muru kurtynowego. Stabilizacji dokonano wykonując po obu stronach muru żelbetowe elementy kubiczne wpuszczone w grunt na głębokość 1 metra. Dodatkowo mur spięty został metalowymi kotwami.
2003
W 2003 roku odbyło się spotkanie władz miasta i społeczników w siedzibie Polskiego Towarzystwa Turystyczno–Krajoznawczego Oddziału w Dobczycach ). Omówiono kwestie ratowania zabytku, w którym mur kurtynowy wciąż groził zawaleniem. Wpływ na to miały warunki atmosferyczne sprzyjające korozji metalowego rusztu i osłabieniu struktury muru.
2006
W 2006 roku władze gminy Dobczyce uzyskały dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zachowanie i konserwację reliktów średniowiecznych murów miejskich.
2010
Rok 2010 był rokiem jubileuszu 700-lecia Dobczyc . Rozpoczęto wówczas prace konserwatorskie murów miejskich.
English version
Version française
Złota myśl na dziś
