Kujawsko-Pomorskie
Ciekawostki z historii zamku i grodu
1293
Około 1293 roku Krzyżacy założyli miasto Golub w zakolu Drwęcy.
1300
"...Zamek w Golubiu (obecnie Golub—Dobrzyń) został wzniesiony na wzgórzu w dolinie rzeki Drwęcy, na jej lewym brzegu, naprzeciw miasta lokowanego w 1331 roku) położonego poniżej w zakolu rzeki, przy brodzie [...]. Kontrolował strategiczny szlak drogowy z przeprawą na rzece, między ziemią chełmińską a ziemią dobrzyńską i Mazowszem oraz drogi do Torunia i Brodnicy. Był zamkiem granicznym i w razie konfliktów bronił dostępu do ziemi chełmińskiej. Został zbudowany z cegły na kamiennych fundamentach jako zamek konwentualny, regularny i dwuczłonowy. Składał się z zamku wysokiego i przedzamcza. Jego budowę rozpoczęto około 1300 roku i prowadzono do końca lat trzydziestych XIV wieku. [...]
Zamek wysoki, czworoboczny (39 x 42 m), posiadał cztery skrzydła kilkukondygnacyjne, podpiwniczone z dziedzińcem, ze studnią pośrodku. W naroże północno-zachodnie wbudowano wieżę główną (bergfried), kwadratową w podstawie i wyżej ośmioboczną, która na najniższym poziomie miała loch więzienny. W pozostałych narożach umieszczono kwadratowe wieżyczki obronne zwieńczone krenelażem i murowanym stożkiem. Pomieszczenia konwentu zwyczajowo mieściły się na piętrze. W skrzydle południowym — kaplica z celkami pokutniczymi w murze, kapitularz i prawdopodobnie infirmeria. W skrzydle wschodnim — refektarz, zakrystia i pomieszczenie o nieznanym przeznaczeniu. W skrzydle północnym — dormitorium i przejście gankiem do danskera usytuowanego na zboczu wzgórza. W skrzydle zachodnim — mieszkanie komtura, sale gościnne oraz wjazd bramny na dziedziniec zamku. Wokół dziedzińca, na wysokości piętra, biegł kryty dachem, drewniany krużganek. Na wyższe kondygnacje prowadziły wewnętrzne schody. Znajdowały się tu spichrze, magazyny broni oraz ganki obronne i przejścia do wież narożnych. Na parterze umieszczono kuchnię, piekarnię, warsztaty, wejście na krużganek i nawet stajnię. W skrzydle zachodnim przy wjeździe na dziedziniec usytuowano wartownię. W piwnicach znajdowały się pomieszczenia gospodarcze, składy żywności i piec grzewczy. Zamek wysoki był otoczony parchamem i murem obwodowym (obronnym). Od strony zachodniej (przedzamcza), przy narożach muru (północnym i południowym), wzniesiono dwie wolno stojące okrągłe wieże oraz przybudówkę. Wieże były przystosowane do użycia broni palnej i flankowały wjazd na zamek z przedzamcza przez most nad fosą i bramę..."
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 46-47
1306
W 1306 roku pierwszym wymienionym komturem na zamku w Golubiu był brat Herman.
1306
W 1306 roku na zamku w Golubiu komtur Konrad Sack podejmował Siemowita Dobrzyńskiego .
1330
W 1330 roku na zamku w Golubiu zbudowano wieżę południową, a wieża północna wraz z przybudówką powstała dopiero na początku XV wieku.
15 lipiec 1410
15 lipca 1410 roku podczas bitwy pod Grunwaldem Golubia Mikołaj von Róder .
24 wrzesień 1410
24 września 1410 roku w trakcie wojny z Zakonem Krzyżackim Golubiem nastąpiła przeprawa armii Władysława Jagiełły .
28 listopad 1410
28 listopada 1410 roku doszło do bitwy pod Golubiem Dobiesława Puchałę pokonały oddziały mistrza inflanckiego Hermana von Wintkinsench .
16 sierpień 1422
16 sierpnia 1422 roku wojska Władysława Jagiełły rozpoczęły oblężenie Golubia zamek Golubski został poddany.
"...W 1422 roku, w trakcie wojny „golubskiej", miasto i zamek zostały zdobyte przez wojska polskie. Przedzamcze zostało spalone, a zamek wysoki uszkodzony, spalony i obrabowany. Prawdopodobnie wtedy zburzono bergfried. Zginął komtur i kilkunastu braci. Z braku środków odbudowa trwała ponad 20 lat..."
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 48
19 wrzesień 1460
19 września 1460 roku podczas wojny trzynastoletniiej Bernard Szumborski zajął miasto Golub .
25 październik 1462
25 października 1462 roku podczas wojny trzynastoletniiej Kazimierza Jagiellończyka Oldrzych Czerwonka zdobył miasto Golub .
wiosna 1465
Wiosną 1465 roku w trakcie wojny trzynastoletniiej zamku w Golubiu połączywszy się z grupą najemników spod Nowego opanowała warownię w Dobrzyniu nad Wisłą i tam wymuszała cło od przepływających rzeką statków oraz łupiła włości kapituły włocławskiej.
wiosna 1466
W 1466 roku po drugim pokoju toruńskim zamek w Golubiu stał się siedzibą starostów.
1611–1625
W latach 1611–1625 urząd starosty golubskiego pełniła Anna Wazówna siostra Zygmunta III Wazy . W tym czasie zamek w Golubiu otrzymał renesansową szatę podczas modernizacji, mającej na celu dostosowanie obiektu do wymagań nowego starosty.
XVII wiek
W XVII wieku wojny z Szwedami doprowadziły do zniszczenia zamku w Golubiu .
XVIII wiek
Na początku XVIII wieku zamek w Golubiu został wyremontowany.
1772
W 1772 po pierwszym rozbiorze Polski zamek w Golubiu dostał się w ręce Prus. Wykorzystywany był na siedzibę różnych urzędów, lazaretu, więzienia, szkoły.
XX wiek
"...Na początku XX wieku przystąpiono do remontu, przerwanego wybuchem I wojny światowej. Odbudowę wznowiono w okresie międzywojennym i urządzono muzeum..."
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 48
1939-1945
W podczas drugiej wojny światowej na zamku w Golubiu zlokalizowano ośrodek szkoleniowy młodzieży hitlerowskiej.
15 maj 1951
15 maja 1951 roku z połączenia miast Golubia i Dobrzynia nad Drwęcą, położonych na przeciwległych brzegach Drwęcy formalnie powstał Golub-Dobrzyń .
XX wiek
"...Po wojnie rozpoczęto prace zabezpieczające, konserwatorskie. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych prowadzono badania archeologiczne i remont.
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 48-49
Złota myśl na dziś
