Kujawsko-Pomorskie
Ciekawostki z historii zamku i grodu
VII wiek
W VII wieku tereny te zajęte były przez plemię Goplan.
X wiek
W X wieku toruńska osada przekształciła się w warownię obronną w państwie Mieszka I , a powstały tutaj gród zabezpieczał przeprawę przez Wisłę.
1217
W 1217 roku toruński gród został zdobyty i spalony przez Prusów.
1231
W 1231 roku przy wydatnej pomocy Konrada I Mazowieckiego Herman von Balk wzniósł gród w starym Toruniu na Dębie.
28 grudnia 1233
28 grudnia 1233 roku Toruń otrzymał chełmińskie prawa miejskie.
1236
W 1236 roku Krzyżacy przystąpili do odbudowy zniszczonego grodu.
21 styczeń 1241
21 stycznia 1241 roku w Toruniu ogłoszono werdykt w sprawie sporu pomiędzy biskupem włocławskim Michałem a księciem lubiszewskim Samborem II o płacenie dziesięcin.
marzec 1242
"...W marcu 1246 roku w Toruniu trwała rozprawa sądowa między przedstawicielami Zakonu i Lubeki o niewypełnienie układu między obiema stronami. Lubeczanom bowiem nie udało się założyć sambijskiej kolonii. Zakon, mimo wcześniejszego układu, wcale nie spieszył się z wypełnieniem wcześniejszych ustaleń. Krzyżacy twierdzili wręcz, że postanowienia poprzedniego aliansu były nieważne, ponieważ strona lubecka nie wypełniła warunku dostarczenia tak potrzebnej w opisywanym okresie zbrojnej pomocy. Wedle układu lubeczanie mieli przybyć z pomocą na łodziach, konno albo w inny możliwy sposób. Za swój udział każdy z uczestników wyprawy miał dostać ekwiwalent, którym była odpowiednia do jego udziału działka miejska..."
Fragment książki: Marek Smoliński "Świętopełk Gdański" rozdział 3.2
1242-1246
W latach 1242-1246 toruński gród dzielnie odpierał najazdy Prusów oraz księcia pomorskiego Świętopełka II Wielkiego i pozostał niezdobyty.
7 grudzień 1248
Na 7 grudnia 1248 roku zwołano do Torunia sąd, który miał rozstrzygnąć braterski spór o spuściznę po ojcu pomiędzy Świętopełkiem II Wielkim i Samborem II . Ten pierwszy nie stawił się osobiście przed arbitrami, więc papieski legat Jakub z Liege zafundował mu klątwę.
1251
W 1251 roku pierwszym komturem toruńskim został niejaki Rabe.
1255
W 1255 roku przystąpiono do rozbudowy istniejącego zamku krzyżackiego w Toruniu. Prawdopodobnie wtedy powstał pomysł wznoszenia budowli na planie podkowy.
15 listopad 1303
15 listopada 1303 roku w Toruniu Leszek Inowrocławski zawarł z Zakonem Krzyżackim umowę kredytową na kwotę 180 grzywien w denarach toruńskich. Fundusze miały zostać przeznaczone na sfinansowanie wojny z Siemowitem Dobrzyńskim .
1309
W 1309 roku zakończono budowę części wschodniej zamku w Toruniu .
1325-1350
Pomiędzy 1325 a 1350 rokiem zakończono wznoszenie zachodniej części zamku.
3 kwiecień 1329
3 kwietnia 1329 roku w Toruniu Jan Luksemburski złożył podpis na dokumencie, w którym nadał Krzyżakom połowę Ziemi Dobrzyńskiej, drugą zaś część oddał im w zarząd. Ziemia Dobrzyńska, którą wówczas rozporządzał król Czech, została w marcu 1329 roku zajęta przez wojska czesko-krzyżackie w wyniku działań wojny polsko-krzyżackiej .
marzec 1339
Pod koniec marca 1339 roku sędziowie papiescy Galhard de Carceribus i Piotr spotkali się w Toruniu z przedstawicielami Zakonu Krzyżackiego. Wynegocjowano wówczas ugodę, którą Kazimierz Wielki był skłonny uznać, a w myśl której Zakon miałby wypłacić na rzecz króla 14 000 grzywien odszkodowania.
1 maj 1390
1 maja 1390 roku w Toruniu prowadzono negocjacje, których celem było zakończenie konfliktu krzyżacko-polsko-litewskiego. Wśród posłów Władysława Jagiełły odnaleźć można było Janusza I , Siemowita IV i Skirgiełłę .
13 - 23 lipiec 1391
Między 13 a 23 lipca 1391 roku pod Toruniem odbyły się zakończone fiaskiem negocjacje wysłanników Władysława Jagiełły z przedstawicielami Zakonu Krzyżackiego.
24 maj 1402
24 maja 1402 roku gośćmi wielkiego mistrza Konrada von Jungingena w Toruniu była królewska para Władysław Jagiełło i Anna Cylejska . Ceremonię powitania znakomitych gości uświetniła muzyka grajków.
10 czerwiec 1405
10 czerwca 1405 roku Władysław II Jagiełło przybył do Torunia , aby wpłacić do krzyżackiego skarbca 50 tysięcy florenów i 2400 kóp groszy. Dzięki tej bajońskiej kwocie polski król wykupił od Zakonu Ziemię Dobrzyńską oraz zamek i klucz złotoryjski.
9 sierpień 1409
9 sierpnia 1409 roku na ratuszu Starego Miasta Torunia ogłoszono publicznie Władysława Jagiełłę wrogiem Zakonu Krzyżackiego.
7 sierpnia 1410
7 sierpnia 1410 roku Krzyżacy poddali zamek w Toruniu wojskom Władysława Jagiełły .
29 września 1410
29 września 1410 roku zamek w Toruniu odwiedził sam król Władysław Jagiełło .
1 lutego 1411
1 lutego 1411 roku zamek w Toruniu powrócił w krzyżackie ręce na mocy postanowień pierwszego pokoju toruńskiego .
13 sierpnia 1435
"...Mamy szczegółowe sprawozdanie komtura toruńskiego z dnia 18 sierpnia o tym, co się działo w Toruniu i w ziemi chełmińskiej, które to sprawozdanie będzie najlepszą ilustracją ówczesnego stanu rzeczy: „Wasza Miłość raczy wiedzieć, pisał komtur do wielkiego mistrza, o czym dowiedziałem się od wiarygodnego, pobożnego i uczciwego męża i od innych przyjaciół Zakonu, których o to prosiłem, jako rada starego miasta Torunia 13 sierpnia zwołała przed siebie wszystkie części gminy; najpierw przysięgli cechów, potem gmina i reszta ludu zasiedli za miastem na otwartym polu. Tu kazano im przeczytać odpis rozejmu i powiedziano: jeżeli chcą przy nich pozostać, to można się spodziewać, że te artykuły pozostaną, w mocy i wojny nie będzie; niechże więc powiedzą: czy chcą pozostać przy nich, czy przy Zakonie? A wszyscy odpowiedzieli, że pozostaną przy radzie, żywi czy umarli. Wtedy im nakazano, że, jeżeli Wasza Miłość wyruszy w pole przeciw nieprzyjaciołom ze swoimi ludźmi, to oni zostaną, cicho w Toruniu i nic się do tego nie przyłożą; a jeżeli Wasza Miłość których z miasta zażąda i mieć ich zechce, to oni nikogo nie wydadzą, i będą się w tym trzymać razem, choćby ich wszystkich społem wymordować miano..."
Fragment książki: Anatol Lewicki "POWSTANIE ŚWIDRYGIEŁŁY" s. 286
28 lipca 1452
28 lipca 1452 roku w Toruniu Kazimierz Jagiellończyk spotkał się z wielkim mistrzem Ludwigiem von Erlichshausen .
7 lutego 1454
7 lutego 1454 roku mieszczanie rozpoczęli oblężenie zamku krzyżackiego w Toruniu .
8 lutego 1454
8 lutego 1454 roku z powodu braku zapasów żywności i uzbrojenia komtur Albrecht Kalb poddał toruński zamek . Niedługo potem mieszczanie wysadzili wieżę zamkową, a później przystąpili do rozbiórki zamku. Po zakończeniu degradacji części budynków w miejscu tym utworzono miejskie śmietnisko.
16 maja 1454
16 maja 1454 roku do Torunia w otoczeniu 12 chorągwi wkroczył Kazimierz Jagiellończyk .
28 maja 1454
28 maja 1454 roku na toruńskim rynku Kazimierz Jagiellończyk odebrał przysięgę wierności i hołd Ziemi Chełmińskiej, który w jej imieniu złożył wojewoda Gabryel Bayssen .
wiosna 1455
Wiosną 1455 roku przygotowujący się do kolejnego etapu wojny trzynastoletniej Kazimierz Jagiellończyk zlecił budowę specjalnego łyżwowego mostu na Wiśle pod Toruniem , aby ułatwić przemarsz wojsk.
22 lipiec 1456
22 lipca 1456 roku Kazimierz Jagiellończyk przybył do Torunia . Tu udało mu się zawrzeć z krzyżackimi zaciężnymi układ, w myśl którego mieli wydać 21 zamków i miast w zamian za sowitą zapłatę.
Lato 1457
Latem 1457 roku mieszczanie Torunia oskarżyli przed Kazimierzem Jagiellończykiem Gdańsk o pomijanie Torunia i urządzenie w Nieszawie własnego składu, co wpływało ujemnie na dochody miasta.
23 wrzesień 1460
23 września 1460 roku w Toruniu Kazimierz Jagiellończyk wydał ostateczną decyzję o likwidacji głównego konkurenta torunian w handlu wiślanym — Nieszawy .
Czerwiec 1464
W końcu czerwca 1464 roku w Toruniu rozpoczęły się polsko-krzyżackie negocjacje, zmierzające do wypracowania ugody, która zakończyłaby wojnę trzynastoletnią .
styczeń 1465
"...Również Toruń, choć wcześniej niż Gdańsk, przeżył klęskę
żywiołową. W końcu stycznia 1465 r., w związku z nieoczekiwanym
ociepleniem w rejonie środkowej Wisły, nawiedziła
miasto fala powodziowa. Wezbrane wody rzeki zatopiły nadbrzeżne
ulice, burząc część murów miejskich i młyn wodny
oraz nadwerężając 24 domy, łaźnię, klasztor i kościół Św. Ducha.
Gęsta kra uszkodziła również wiele zacumowanych w porcie
statków i łodzi wiślanych; niewykluczone, że mogły ulec
zniszczeniu (co prawda częściowemu) zgromadzone w składach
nadbrzeżnych towary. Wysoki stan wody utrzymał się aż do
Wielkanocy (kwiecień), a remonty statków, usuwanie uszkodzeń
i pogłębianie toru wodnego przeciągnęły się niewątpliwie
do połowy czerwca..."
Fragment książki: J. W. DYSKANT "ZATOKA ŚWIEŻA 1463" s. 223
19 październik 1466
19 października 1466 roku w Toruniu po 26 dniach negocjacji zawarto drugi pokój toruński kończący wojnę trzynastoletnią .
31 październik 1494
31 października 1494 roku do Torunia dotarli Jan Olbracht i Zygmunt Jagiellończyk . Tu Król odebrał hołd od stanów pruskich.
8 maj 1501
8 maja 1501 roku do Torunia przybył Jan Olbracht , aby przyjąć hołd wielkiego mistrza Fryderyka Wettyna . Ponieważ władca zakonu nie przyjechał, król Polski rozpoczął przygotowania do zbrojnej interwencji w Prusach.
17 czerwiec 1501
17 czerwca 1501 roku w Toruniu zmarł Jan Olbracht .
2 kwiecień 1504
2 kwietnia 1504 roku w Toruniu Aleksander Jagiellończyk odebrał hołd od stanów pruskich.
2 grudzień 1519
2 grudnia 1519 roku do Torunia przybył Zygmunt Stary . Tu odbywała się koncentracja pospolitego ruszenia mobilizującego się do wojny z Zakonem Krzyżackim .
22 grudzień 1519
22 grudnia 1519 roku Mikołaj Firlej opuścił Toruń i na czele armii podążył na północ, aby rozpocząć wojnę z Zakonem Krzyżackim . Na czas wojny Toruń stał się kwaterą główną Zygmunta Starego .
luty 1520
W lutym 1520 roku w Toruniu Zygmunt Stary spotkał się z biskupem Guardalfierim Zachariaszem Ferrerim, który z polecenia papieża Leona X przybył w te strony, aby przeprowadzić czynności niezbędne do kanonizacji księcia Kazimierza Jagiellończyka .
1592
W 1592 król Zygmunt III Waza zlecił reperację murów zamkowych w celu wzniesienia w tym miejscu bastionu.
1883
W 1883 roku uruchomiono linię kolejową łączącą Malbork – Kwidzyn – Grudziądz – Toruń .
Złota myśl na dziś