Podkarpackie
Ciekawostki z historii zamku i grodu
VII wiek
Historia zamkowego wzgórza w Przemyślu sięga czasów VII wieku.
IX wiek
W IX wieku Przemyśl został włączony w skład państwa wielkomorawskiego. Wówczas obszar ten zamieszkiwało zachodniosłowiańskie plemię Lędzian. W tym czasie istniały tu drewniano – ziemne obwarowania grodowe, położone na wzgórzu zamkowym. Usytuowano je na wzgórzu w pobliżu brodu na Sanie, w ważnym strategicznie rejonie Bramy Przemyskiej, pomiędzy dwoma puszczami: Sandomierską od północy i Karpacką od południa.
899
W 899 roku Przemyśl znalazł się w granicach państwa węgierskiego.
981
W 981 roku Włodzimierz I Wielki wcielił Przemyśl w granice swego państwa.
1018
W 1018 roku Przemyśl za sprawą Bolesława Chrobrego wszedł w skład państwa Polan.
1018-1025
Za czasów Bolesława Chrobrego w obrębie grodu w Przemyślu powstały pierwsze murowane budowle: palacjum i powiązana z nim rotunda. Palacjum to siedziba władcy świeckiego, a rotunda - kaplica grodowa.
1031
W 1031 roku Jarosław I Mądry przy usilnej pomocy Bezpryma opanował Grody Czerwieńskie, wydzierając je z rąk Mieszka II . Tym sposobem Przemyśl znalazł się w granicach Rusi Kijowskiej.
1069
W 1069 roku Bolesław II Szczodry na kilka lat przyłączył Przemyśl do Polski.
1080
W 1080 roku Przemyśl został zajęty przez księcia kijowskiego Wsiewołoda I .
1085
W 1085 roku Ruryk II zajął Przemyśl i utworzył w nim stolicę Księstwa Przemyskiego.
1117
W 1117 roku palatyn Bolesława Krzywoustego Piotr Włostowic interweniował zbrojnie w Przemyślu . W efekcie tej ekspedycji Wołodar Przemyski znalazł się w więzieniu.
1124
W 1124 roku Przemyśl spustoszony został przez Bolesława Krzywoustego . Była to ekspedycja odwetowa za wcześniejszy najazd syna Wołodara Przemyskiego Wołodymirki i złupienie ziem polskich aż po Biecz .
1199
W 1199 roku Przemyśl zajął Roman Mścisławicz i włączył go w skład Księstwa Halicko-Włodzimierskiego.
1345
W 1345 roku Kazimierz III Wielki wprowadził do Przemyśla własną załogę. Wówczas zaczął tytułować się panem i dziedzicem Rusi.
połowa XIV wieku
W czasach Kazimierza Wielkiego na wzgórzu zamkowym w miejscu drewniano - ziemnego grodu powstał murowany zamek obronny na planie czworoboku z czterema basztami i bramą wjazdową. W jego zabudowania włączono cerkiew ruską, którą w 1412 roku przekształcono w katedrę łacińską, a w 1470 roku rozebrano.
listopad 1372
W listopadzie 1372 roku Przemyśl dostał się pod namiestnicze rządy Władysława Opolczyka , który sprawował tu władzę w imieniu Ludwika Węgierskiego .
Wrzesień 1377
We wrześniu 1377 roku w Przemyślu przebywał namiestnik Ludwika Węgierskiego Władysław Opolczyk .
19 marzec 1387
19 marca 1387 roku w Przemyślu przebywała Jadwiga Andegaweńska .
1 październik 1389
1 października 1389 roku Przemyśl od pary królewskiej Władysława Jagiełły i Jadwigi otrzymał magdeburskie prawa miejskie.
"...W troskliwości naszej, starając się o to, by miasto nasze Przemyśl do wzrostu i lepszego położenia gospodarczego przyprowadzić, by takowe pod rządami naszymi się pomyślniej wzmagało, przenosimy takowe z pod prawa, pod którym od czasów swego pierwotnego założenia pozostaje, pod prawo niemieckie, także magdeburskim zwane, którego miasto nasze Lwów alias Lemburg używa, po wieczne czasy, dodając rzeczonemu miastu Przemyślowi sto łanów frankońskich, poczynających się u granic wsi Nehrzebka, a ciągnących się aż po rzekę San..."
Listopad 1424
Na początku listopada 1424 roku w Przemyślu przebywał Władysław Jagiełło . Tu dowiedział się o urodzinach swojego pierwszego syna Władysława .
24 czerwiec 1431
24 czerwca 1431 roku Władysław Jagiełło , podążający w kierunku Wołynia, zatrzymał się w Przemyślu .
25 listopad 1461
25 listopada 1461 roku w Przemyślu powstał pierwszy szpital miejski ufundowany przez Andrzeja z Pomorzan właściciela Maćkowic.
Maj 1497
Podczas pobytu w Przemyślu Jan Olbracht spotkał się z wysłannikiem Fryderyka Jagiellończyka biskupem kujawskim Krzesławem Kurozwęckim , który przybył z ostrzeżeniem dla króla, aby nie ufał mołdawskiemu hospodarowi Stefanowi III , który jest podburzany przez Węgrów.
maj 1498
W maju 1498 roku zamek w Przemyślu został uszkodzony podczas łupieżczego najazdu wojsk Bajazyda II .
1512-1553
W latach 1512-1553 Piotr Kmita Sobieński z polecenia Zygmunta I Starego poddał zamek w Przemyślu gruntownej przebudowie. Gotycka szata warowni zamieniona została w nowoczesne wczesnorenesansowe „palazzo in fortezza". Wówczas obiekt składał się z dwóch części: zamku górnego i przylegającego do niego zamku dolnego, który również posiadał swoje fortyfikacje w postaci wału ziemnego i drewnianego parkanu. Budowla składała się z dwóch członów: przygródka i zamku właściwego. Przygródek o charakterze gospodarczym zajmował północno – zachodnią część wzgórza i miał między innymi dwie wieże drewniane z bramą w jednej z nich. Natomiast zamek właściwy na planie czworoboku utworzonego przez kurtyny wzmocniony był w narożnikach przez baszty, z których jedna była czworoboczna, a pozostałe okrągłe. Narożniki założenia zamkowego wyznaczały kierunki świata. Na dziedzińcu znajdowały się budynki drewniane o charakterze gospodarczym, studnia i budynki murowane o funkcjach mieszkalnych.
1612-1631
W latach 1612-1631 miała miejsce kolejna przebudowa zamku w Przemyślu . Wówczas właściciel pobliskiego Krasiczyna starosta Marcin Krasicki we współpracy z włoskim architektem Galeazzo Appiani wzniósł północno–wschodnie skrzydło mieszkalne i zwieńczył attykami dwie baszty.
1759
W 1759 roku starosta Stanisław August Poniatowski przeprowadził gruntowny remont zniszczonego zamku w Przemyślu . Wyburzono wtedy baszty południową i zachodnią, a mur południowo–zachodni cofnięto o około 10 metrów, zmniejszając tym sposobem powierzchnię przynależną do obiektu.
Wówczas wyremontowano północno – wschodnie skrzydło mieszkalne, a do budynku bramnego dostawiono przypory.
XIX wiek
W XIX wieku zamek w Przemyślu został przez austriackich zaborców przekształcony w więzienie.
1842
W 1842 roku na zamkowym wzgórzu w Przemyślu założono park miejski.
1865–1867
W latach 1865 – 1867 na zamku w Przemyślu wyremontowano skrzydło północno – wschodnie i basztę północną.
Złota myśl na dziś
