Mazowieckie
Ciekawostki z historii zamku i grodu
VIII wiek
Najstarsza radomska osada powstała w końcu VIII wieku w dolinie rzeki Mlecznej. Zajmowała dosyć dużą przestrzeń. Był to obszar około 7-8 ha położony po obu stronach koryta rzeki. Archeologowie stwierdzili, że zabudowa miała układ nieregularny, domostwa były luźno rozproszone. Zlokalizowano też zagrody dla zwierząt oraz znaczne ilości ziaren roślin uprawnych (m.in. prosa i pszenicy) i łodygi konopi, co wskazuje, że uprawa roli i hodowla trzody były podstawowymi zajęciami mieszkańców osady. Siedlisko funkcjonowało do końca IX wieku, kiedy wskutek podniesienia się poziomu wody w rzece ludność musiała szukać nowych siedzib i przeniosła się na tereny położone wyżej.
X wiek
W drugiej połowie X wieku, po obniżeniu się poziomu wód w rzece Mlecznej, nastąpiło ponowne zasiedlenie terenów nad rzeką. W końcu X wieku został wzniesiony potężny, silnie umocniony gród o powierzchni około 4 ha. Był on otoczony fosą wypełnioną wodą i wysokim wałem drewniano-ziemnym o konstrukcji przekładkowej, wzmocnionym od strony zewnętrznej ławą obłożoną kamieniami.
XII wiek
Od XII wieku gród stał się siedzibą kasztelanów radomskich . Prawdopodobnie w XII wieku na terenie grodziska wzniesiono pierwszy drewniany kościół Radomia . Nosił wezwanie św. Piotra. Obecnie kościół ten nie istnieje.
1154
Nazwa Radom w dokumentach pisanych pojawiła się po raz pierwszy w 1154 roku w bulli papieża Hadriana IV, gdzie mowa jest o nadaniu katedrze wrocławskiej wsi Sławno, znajdującej się w pobliżu Radomia. Następne zapisy pochodzą już z XIII wieku.
XIII wiek
Pierwsze historyczne przekazy informują nas, że kasztelanami w XIII wieku byli: Marek (1230,1233,1237), Janusz (1262,1264), Mścisław (1276), Piotrzyk (1284) i Mścigniew (1290).
XIII wiek
W drugiej połowie XIII wieku Stary Radom otrzymał średzkie prawa miejskie.
1340
W 1340 roku Kazimierz Wielki założył Nowy Radom .
1364
W 1364 roku Radom otrzymał magdeburskie prawa miejskie.
1360-1370
Zamek królewski w Radomiu powstał w latach 1360-1370 z inicjatywy Kazimierza Wielkiego .
10 grudzień 1389
10 grudnia 1389 roku w Radomiu doszło do zawarcia sojuszu Władysława II Jagiełły z hospodarem wołoskim Mirczą Starym
11 marzec 1401
11 marca 1401 roku w Radomiu rada królewska zatwierdziła układ wynegocjowany pomiędzy Władysławem Jagiełłą i Witoldem Kiejstutowiczem . Dostojnicy polscy wyrazili zgodę na sprawowanie przez Witolda władzy wielkoksiążęcej, a także na warunek bojarów, że w wypadku bezpotomnej śmierci Jagiełły Polacy nie wybiorą króla bez ich zgody. Układ ten nazwano unią wileńsko-radomską
6 styczeń 1411
W dniu Trzech Króli 1411 roku Radom gościł Władysława Jagiełłę i jego żonę Annę Cylejską .
14 marzec 1466
14 marca 1466 roku na sejmie walnym w Radomiu uchwalono kolejne podatki na wojnę trzynastoletnią
14 marzec 1466
31 grudnia 1474 roku z Radomia Kazimierz Jagiellończyk razem z synami Kazimierzem i Janem wyruszył do Litwy.
1481
Zapewne w 1481 roku Radom stał się rezydencją księcia Kazimierza Jagiellończyka , który stał się niedawno namiestnikiem króla w Polsce.
"...Na rezydencję namiestnika wybrano Radom, który,
podobnie jak Lublin czy Piotrków, w ówczesnych czasach
położony był na linii wyznaczającej środek Polski.
Ze względu na dogodne rozlokowanie, stanowił idealne
miejsce na przeprowadzanie istotnych i decydujących
narad. W okresie jagiellońskim Radom był obronną
twierdzą z zamkiem, otoczoną wysokimi murami. Z miasta
wyjeżdżało się trzema bramami — Lubelską, Krakowską
i Piotrkowską. Co szczególnie mogło zainteresować
królewicza Kazimierza to fakt, że miasto posiadało
piękne kościoły, a i zamek był wyjątkowo obszerny.
W okresie rządów króla Kazimierza Jagiellończyka Radom
posiadał znaczenie ogólnopolskie, często pełniąc
rolę jednej z nieformalnych stolic Królestwa..."
Fragment książki: Kamila Grzymalska "KRÓLEWICZ KAZIMIERZ JAGIELLOŃCZYK." s. 128
Luty - marzec 1482
W lutym i marcu 1482 roku książę Kazimierz Jagiellończyk przebywał w Radomiu . Sprawując namiestnicze obowiązki prowadził szeroką korespondencję.
1489
W październiku 1489 roku na radomskim zamku wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Johann von Tieffen złożył hołd lenny polskiemu królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi .
czerwiec 1492
Zwołane do Radomia w czerwcu 1492 roku zgromadzenie nie doczekało się przyjazdu króla. Dotarła jedynie informacja o śmieci Kazimierza Jagiellończyka . Tym sposobem zjazd zamienił się w sejm konwokacyjny .
10 wrzesień 1494
10 września 1494 roku do Radomia dotarł Jan Olbracht i rozpoczął obrady sejmu.
21 wrzesień 1494
21 września 1494 roku na sejmie w Radomiu potwierdzono w imieniu całego Królestwa polskiego zakup Księstwa Zatorskiego od Jana V .
20 kwiecień 1495
20 kwietnia 1495 roku w Radomiu w obecności matki Fryderyk Jagiellończyk odebrał kapelusz kardynalski z rąk Jana Szklarczyka .
Grudzień 1497
W ostatnich dniach grudnia 1497 roku w Radomiu przebywał Jan I Olbracht powracający z nieudanej mołdawskiej wyprawy
Czerwiec 1492
W czerwcu 1492 roku w Radomiu przebywali Fryderyk Jagiellończyk i Jan Olbracht . Tu dotarła do nich wiadomość o śmierci ojca.
30 marzec 1505
30 marca 1505 roku do Radomia przybył Aleksander Jagiellończyk , rozpoczynając obrady sejmu.
3 maj 1505
Na początku maja 1505 roku obradujący w Radomiu sejm uchwalił konstytucję Nihil novi .
30 maj 1505
30 maja 1505 roku podczas sejmu w Radomiu wszedł w życie Statut Łaskiego .
12-13 styczeń 1507
12 i 13 stycznia 1507 roku w Radomiu gościł Zygmunt Stary , który z Litwy podążał do Krakowa na koronację.
1515-1520
W latach 1515-1520 zamek w Radomiu został rozbudowany w renesansowym stylu przez starostę radomskiego Mikołaja Szydłowieckiego.
Jesień 1548
Jesienią 1548 roku w Radomiu gościła Barbara Radziwiłłówna Zygmunta Augusta przybyła z Litwy.
Jesień 1551
Jesienią 1551 roku w Radomiu Bona Sforza spotkała się z Zygmuntem Augustem . Zapewne pod pretekstem potrzeby obmyślenia planów wydania córek za mąż próbowała odbudować dobre relacje z synem.
Styczeń 1552
W styczniu 1552 roku w Radomiu Bona Sforza spotkała się z Zygmuntem Augustem . Wówczas matka poinformowała syna o planowanym zamiarze wyjazdu do Włoch.
1563
Na początku 1563 roku w Radomiu zamieszkała Katarzyna Habsburżanka odsunięta żona Zygmunta Augusta .
<>p class='cytat'>"...Pobyt królowej w Radomiu z dala od króla stał się powodem do różnych plotek i domysłów. Szeptano sobie wieści o kochankach królewskich i gorszono się tym. Dla Katarzyny zaczęły się ciężkie czasy, bo przebywając dotąd na Litwie nie posiadała - jak wiemy - w Małopolsce prawie żadnych znajomości poza rodziną Bonerów. Dopiero jako porzucona przez monarchę żona zyskiwała sobie powoli przyjaciół. Liczyła też na poparcie legata Commendonego i Hozjusza. Ten ostatni był zdecydowanie przeciwny rozejściu się Zygmunta Augusta z żoną i usiłował doprowadzić do zgody parę królewską. Wiedząc, jak bardzo zależy królowi na jego poselstwie do Filipa II, uzależnił podjęcie tej misji od powrotu monarchy do swej żony. Odwiedził też Katarzynę w Radomiu legat Commendone, który umocnił ją w przekonaniu, że papiestwo nie dopuści do rozwodu..."Fragment książki: Stanisław Cynarski "Zygmunt August" s. 190
1628
W 1628 roku Radom został zniszczony przez wielki pożar.
1656
W 1656 roku podczas potopu szwedzkiego na radomskim rynku w domu nr 4, należącym do Adama Gąski, kwaterował król szwedzki Karol X Gustaw .
English version
Version française
Złota myśl na dziś
