Pomorskie
Ciekawostki z historii zamku i grodu
11 listopad 1198
"...W dokumencie wystawionym w 1198 roku przez księcia świecko-lubiszewskiego Grzymisława , zakon joannitów otrzymał nadanie wsi: Równino (przyszłe Skarszewy ), Kamierowo, Czarnocin i Szczodrowo wraz z ziemiami, lasami, jeziorami i rzeką Wietcisą. Ponadto książę udzielił prawa połowu ryb i polowania na bobry w Wietcisie i na określonym odcinku Wierzycy..."
Joannici zostali sprowadzeni w celu ochrony tych ziem od najazdów Prusów, prowadzenia duszpasterstwa i szpitali oraz opieki nad starymi i biednymi. Na cyplu stromego wzniesienia, otoczonego z trzech stron bagnistymi brzegami i łąkami wijącej się rzeki Wietcisy, usytuowany był gród pomorski, umocniony przez joannitów. Poniżej grodu od strony wschodniej położona była osada Skarszewy. Leżała 13 km na północny zachód od Starogardu i około 23 km na zachód od Lubiszewa..."
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 357-358
1234
W 1234 roku Prusowie zaatakowali Pomorze. Skarszewy zostały splądrowane i spalone. Nie wiadomo, jak zachowali się wówczas joannici, ale na pewno nie sprostali zadaniu.
1305
Pierwsza wzmianka o Skarszewach (Schöneck ) znajduje się w odpisie dokumentu z datą roczną 1305, w którym skarszewski komtur Johannes von Borchfelde (Borgfelde) nadał wsi Obozin 60 włók ziemi. Znawcy tematu twierdzą, że w odpisie dokumentu omyłkowo zapisano rok 1305 zamiast 1335.
1305
Około 1305 roku w Skarszewach powstała komandoria, w skład której wchodzili bracia-rycerze, kapelani, bracia służebni, prowadzący sprawy administracyjno-gospodarcze oraz giermkowie.
1308
Jesienią 1308 roku po zajęciu Gdańska przez Krzyżaków wiele rodzin mieszczańskich i rycerskich z zajętych terenów osiedliło się w Skarszewach . Nowi osiedleńcy przyczynili się do dalszego rozwoju komandorii skarszewskiej.
1320
Skarszewy po raz pierwszy lokowane zostały około 1320 roku.
1320-1334
Zamek w Skarszewach wybudowany został w latach 1320-1334 przez zakon joannitów.
"...Długo trwała odbudowa osady i dopiero po uspokojeniu sytuacji politycznej, ustaniu najazdów Prusów w wyniku podbojów krzyżackich, joannici przystąpili do budowy dwuczłonowego zamku. Zamek składał się prawdopodobnie z wieży obronnej i przedzamcza. Jego wygląd i forma przestrzenna nie zostały dokładnie poznane. Zapewne pod koniec XIII wieku joannici wznieśli w centralnym punkcie wzniesienia kilkukondygnacyjną wieżę spełniającą funkcje obronne i mieszkalne. Zbudowana była na rzucie kwadratu (około 5 x 5 m), na kamiennych fundamentach. Nie wiadomo, ile kondygnacji było murowanych i czy w wyższych partiach była drewniana. Zapewne każda kondygnacja dookoła była zwyczajowo wyposażona w otwory obserwacyjno-strzelnicze, a ostatnia w drewniane ganki wartowniczo-obronne. Ustawiona była narożem do frontu przedzamcza, rozciągającego się od strony wschodniej (najłatwiej dostępnej), aż do nasady cypla, co umożliwiało ostrzał z dwóch ukośnie ustawionych ścian wieży. Nie ma pewności, czy była jedyną budowlą obronną tego założenia. Na terenie przedzamcza przypuszczalnie znajdowały się zabudowania gospodarcze i mieszkalne służby. U nasady cypla zamek był prawdopodobnie chroniony wałem z palisadą i głęboką fosą z mostem zwodzonym. Nie wiadomo, czy zamek był otoczony palisadą lub murem wzdłuż krawędzi wzniesienia. Przez most nad fosą prowadził jedyny wjazd na zamek od strony rozwijającej się osady, której joannici nadali prawa miejskie w 1320 roku. Zostały one potwierdzone przywilejami wielkiego mistrza w 1341 roku..."
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 358
1323
Około 1323 roku główną komandorię baliwatu pomorskiego przeniesiono z Lubiszewa do Skarszew .
1336
"...W 1336 roku konwent w Skarszewach składał się z komandora, wice-komandora, kapelana i 3 braci-rycerzy, natomiast w 1341 roku — z komandora, 2 kapelanów i 8 braci-rycerzy..."
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 359
1330-1340
"...W latach trzydziestych XIV wieku joannici wzmogli akcję osiedleńczą w baliwacie pomorskim. Lokowano nowe wsie, przydzielono nowe obszary ziemi Staremu Starogardowi i niektórym wsiom..."
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 359
2 lutego 1341
Drugi przywilej lokacyjny Skarszew pochodzi z 2 lutego 1341 roku.
1370
"... Kapituła generalna zakonu joannitów zezwoliła na sprzedaż niektórych posiadłości w celu spłaty zakonnych długów. Do sprzedanych w 1370 roku dóbr Krzyżakom należała komandoria skarszewska (Skarszewy -Czarnocin), należąca do joannitów ponad 170 lat. Na miejscu zamku joannickiego Krzyżacy zbudowali większy murowany zamek z kamienia i cegły. Po zamku joannickim w Skarszewach zachowały się relikty piwnicy wieży obronno-mieszkalnej..."
Fragment publikacji Janusz Bieszk "ZAMKI PAŃSTWA KRZYŻACKIEGO W POLSCE" s. 359
1433
W 1433 roku zamek w Skarszewach został zdobyty przez wojska polskie i husyckie.
30 wrzesień 1462
Po bitwie pod Świecinem Kazimierza Jagiellończyka Piotr Dunin Gdańska . 30 września 1462 roku opanował Skarszewy .
19 października 1466
Polska nazwa Skarszewy po raz pierwszy pojawia się 19 października 1466 roku w dokumencie drugiego pokoju toruńskiego .
listopad 1520
W listopadzie 1520 roku Skarszewy poddały się najemnikom Zakonu Krzyżackiego w trakcie wojny pruskiej
1613
W 1613 roku połączono funkcję starosty skarszewskiego i wojewody pomorskiego. Tym sposobem Skarszewy stały się stolicą województwa pomorskiego.
1629
W 1629 roku zamek w Skarszewach został spalony przez wojska szwedzkie.
1772
W 1772 roku po I rozbiorze Polski Skarszewy przejęło państwo pruskie. Wówczas grożący zawaleniem zamek w Skarszewach został w znacznej części rozebrany.
XIX wiek
W XIX wieku zamek w Skarszewach przebudowano na budynek mieszkalny i magazyn.
Złota myśl na dziś
