Warmińsko-Mazurskie
Ciekawostki z historii zamku i grodu
1236
W 1236 roku akcja zbrojna Krzyżaków, wspomaganych oddziałami margrabiego Miśni, doprowadziła do odebrania Prusom obszarów wokół jeziora Drużno .
1237
Wiosną 1237 roku w pobliżu pruskiego portu handlowego Truso , zdobytego kilka miesięcy wcześniej, Krzyżacy wznieśli na wyspie u ujścia rzeki Elbląg niewielki drewniano-ziemny gródek.
1240
W 1240 roku w Elblągu Krzyżacy rozpoczęli trwającą do pierwszej połowy XIV wieku budowę zamku. Warownia ulokowana została na wschodnim brzegu rzeki Elbląg, przy ujściu do niej rzeczki Kumieli, i należała do grupy największych czteroczłonowych założeń obronnych. Uchodziła za drugi po Malborku najwspanialszy zamek w Prusach. Składała się z zamku wysokiego i trzech przedzamczy.
1242
W 1242 roku Elbląg , być może dzięki istniejącym obwarowaniom, oparł się atakom wojsk Świętopełka Gdańskiego oraz natarciom oddziałów, biorących udział w pierwszym powstaniu pruskim.
1245
W 1245 roku Elbląg ponownie przeżywał oblężenie wojsk Świętopełka Gdańskiego . Było tak ciężko, że, jak zapisał kronikarz krzyżacki Dusburg, nakazano wówczas elblążankom zrzucenie sukien, przywdzianie męskich strojów i wzięcie udziału w skutecznej obronie grodu.
1246
W 1246 roku Elbląg otrzymał prawa miejskie oparte na prawie lubeckim.
1246
Pierwszym w Elblągu komturem odnotowanym w 1246 roku był brat Aleksander.
1251
W 1251 roku z Chełmna do Elbląga została przeniesiona siedziba krajowego mistrza zakonu.
14 styczeń 1255
14 stycznia 1255 roku w Elblągu doszło do spotkania króla Czech Przemysła Ottokara II z księciem tczewskim Samborem II , któremu splendoru dodawał fakt, że był ojcem królowej Danii.
16 maj 1255
16 maja 1255 r. w Tczewie Sambor II nadał nawet miastu Elbląg , jako upamiętnienie miejsca swojego spotkania z Przemysłem Ottokarem II , zwolnienie od ceł obowiązujące na terenie całego swego księstwa.
Fragment książki: Błażej Śliwiński "SAMBOR II" s. 134
29 marzec 1276
29 marca 1276 roku w Elblągu Sambor II Tczewski nadał Krzyżakom na własność Ziemię Gniewską.
październik 1303
"...W październiku 1303 roku na kapitule generalnej w Elblągu doszło do kolejnego po Burchardzie von Schwanden ustąpienia wielkiego mistrza z urzędu. Gotfryd von Hohenlohe został zmuszony do złożenia urzędu przez niezadowolonych z jego polityki dostojników pruskich i inflanckich. W jego miejsce obrano Zygfryda von Feuchtwangen. Wydarzenia te oznaczały kryzys władzy centralnej w zakonie, który uległ pogłębieniu na skutek akcji prowadzonej przez Gotfryda von Hohenlohe na terenie Niemiec, której celem było odzyskanie urzędu..."
Fragment książki: Dariusz Prekop - "WOJNA ZAKONU KRZYŻACKIEGO Z LITWĄ W LATACH 1283-1325" s. 102-103
1309
W 1309 roku siedzibę mistrza krajowego przeniesiono z Elbląga do Malborka . W zamian na elbląskim zamku zaczął rezydować wielki szpitalnik. Z tego powodu powstał tutaj główny szpital zakonu.
1312
Od 1312 roku sprawujący swój urząd na elbląskim zamku wielki szpitalnik zaczął pełnić jednocześnie funkcję komtura.
24 październik 1323
24 października 1323 roku w Elblągu odbył się zjazd biskupów pruskich i przedstawicieli Zakonu Krzyżackiego. Następstwem przeprowadzonej narady było wysłanie do zainteresowanych stron dokumentów, wzywających do zerwania pokoju, jaki Giedymin zawarł z przedstawicielami Inflant i Estonii.
styczeń 1399
W pierwszych dniach stycznia 1399 roku w Elblągu pojawił się wysłannik Witolda Kiejstutowicza . Gdy nadszedł czas wyjazdu, zaopatrzono go w prezenty dla litewskiego władcy. Wielki mistrz Konrad von Jungingen ofiarował pozłacany srebrny puchar, a wielki komtur - dwie kusze.
lipiec 1400
W lipcu 1400 roku w Elblągu gościła żona Witolda Kiejstutowicza księżna Anna.
"...W Elblągu wielki marszałek darował litewskim gościom 9 złotych pierścionków (4 miały szlachetne kamienie, a 5 zdobiło 5 wielkich pereł) i miecz (?), którego klingę zdobił koral. Prawdopodobnie wówczas w Elblągu księżna Anna odebrała dla swego męża prezent wielkiego mistrza 61 hełmów..."
Fragment książki: Marek Radoch - "Walki Zakonu Krzyżackiego o Żmudź od połowy XIII wieku do 1411 roku" s. 163
29 grudzień 1404
29 grudnia 1404 roku w Elblągu wielki mistrz Konrad von Jungingen zredagował do Witolda Kiejstutowicza list, w którym żalił się, że do tej pory nie udało się skłonić Żmudzinów, aby dobrowolnie powrócili pod zwierzchność Zakonu Krzyżackiego.
25 marzec 1409
"...25 marca 1409 r. do Elbląga , do przebywających tam na spotkaniu najwyższych dostojników krzyżackich, przybył kompan wójta żmudzkiego Tomasz Possecke (von Possik) wraz z dwoma bojarami ze Żmudzi - Milejką i Piotrem Myszejką (z Kroż). Omawiano wówczas niewątpliwie jakieś problemy związane ze Żmudzią. Powracającym z tego zjazdu owym dwóm bojarom żmudzkim sprezentowano wtedy dwa dobre konie i dwa płaszcze..."
Fragment książki: Marek Radoch - "Walki Zakonu Krzyżackiego o Żmudź od połowy XIII wieku do 1411 roku" s. 265
9-10 czerwiec 1409
9 i 10 czerwca 1409 roku w Elblągu wielki mistrz Ulryk von Jungingen przyjął posłów Władysława Jagiełły - kasztelana kaliskiego Janusza z Tuliszkowa i kasztelana sieradzkiego Marcina Zarembę z Kalinowy .
1410
W lipcu 1410 roku wielki szpitalnik Elbląga Werner von Tettingen poprowadził wojska komturii w kierunku Grunwaldu. W czasie bitwy udało mu się ocalić życie i uciec z pola walki. Schronił się wówczas na zamku w Elblągu . Długo tam nie zagrzał miejsca, ponieważ mieszczanie elbląscy zdołali opanować zamek i przepędzić komtura i nieliczną załogę.
wrzesień - październik 1410
"...Już zdobywanie na Polakach zamków - jak na przykład elbląskiego - znamionowała bezwzględność oraz gwałcenie praw i rycerskiego słowa. Polska załoga zamku w Elblągu , po krótkiej walce, poddała się marszałkowi inflanckiemu von Hevelmannowi , gdyż ten poręczył jej bezpieczne odejście. Ale gdy obrońcy opuścili zamek, na rozkaz von Plauena zostali pojmani i wielu spośród nich Krzyżacy zabili..."
Fragment książki: Witold Mikołajczak "Grunwald 1410. Krok od klęski" s. 113
1 sierpień 1431
1 sierpnia 1431 roku w Elblągu odbyła się narada wielkiego mistrza Paula Bellitzera von Russdorff z komturami pruskimi, na której podjęto decyzję o rozpoczęciu wojny z Polską
19 listopad 1433
"...Zjazd miast odbył się rzeczywiście w Elblągu dnia 19 listopada i uchwalono na nim, żeby każde miasto wysłało na zjazd brzeski dwóch burmistrzów, z których jeden miał się udać do Brześcia, drugi pozostać przy mistrzu w Toruniu. rycerstwo pruskie wysłało także swoich przedstawicieli. Wielki mistrz wobec ważności zjazdu zażądał ponadto od Gdańska, aby wysłał jakiegoś uczonego człowieka, gdyż taki będzie na zjeździe potrzebny..."
Fragment książki: Anatol Lewicki "POWSTANIE ŚWIDRYGIEŁŁY" s. 253-254
Chodziło o rokowania pokojowe, które 1 grudnia 1433 roku rozpoczęły się w Brześciu Kujawskim. Stronę polską reprezentował między innymi Zbigniew Oleśnicki Władysław Jagiełło przyglądał się debatom z Łęczycy .
10 maja 1434
10 maja 1434 roku rozpoczął się w Elblągu pod przewodnictwem wielkiego mistrza Paula Bellitzera von Russdorff zjazd stanów pruskich, na którym pojawili się posłowie Zygmunta Luksemburskiego z żądaniem zerwania rozejmu w wojnie z Polską
22 marzec 1435
22 marca 1435 roku w Elblągu odbył się zjazd stanów pruskich. Głównym tematem obrad było znalezienie sposobu jak najszybszego zakończenia wojny Polski z Zakonem Krzyżackim
21 luty 1440
21 lutego 1440 roku na zjeździe ziem i miast pruskich w Elblągu zdecydowano o powołaniu Związku Pruskiego.
12 luty 1454
7 lutego 1454 roku mieszczanie rozpoczęli oblężenie zamku w Elblągu . Obroną dowodził Piotr Steynwer . Po kilku dniach ostrzałów elblążanom udało się wzniecić ogień w zamkowych spichlerzach z mąką i zbożem. Napływające wiadomości o sukcesach Związku Pruskiego oraz zdecydowanie oblegających spowodowało, że 12 lutego komtur skapitulował i opuścił zamek z konwentem i załogą. Niedługo potem za przykładem Torunia i Gdańska zamek krzyżacki został rozebrany.
3 czerwiec 1454
3 czerwca 1454 roku w Elblągu Kazimierz Jagiellończyk odebrał kolejne hołdy od kapituł Ziemi Chełmińskiej, Pomezańskiej i Sambieńskiej oraz Warmińskiej. Oprócz tego przysięgę wierności złożył również wojewoda Ziemi Elbląskiej Ścibor .
19 grudzień 1461
19 grudnia 1461 roku do Elbląga przybyli wysłannicy Kazimierza Jagiellończyka i biskup Warmii Paweł Legendorf . Podejmowane próby skłonienia tego ostatniego do stanowczego opowiedzenia się po stronie króla Polski nie przynosiły oczekiwanych skutków. Biskup stosował wykręty. Rozejm do 2 marca 1462 roku był jedynym efektem spotkania.
Marzec 1464
W połowie marca 1464 roku w Elblągu biskup warmiński Paweł Legendorf zawarł z władzami Związku Pruskiego
2 lipiec 1492
2 lipca 1492 roku na sejmik pruski, który odbywał się w Elblągu , dotarł Mikołaj Firlej . Przybysz w imieniu polskich senatorów zaprosił stany pruskie na elekcję.
Boże Narodzenie 1494
W Boże Narodzenie 1494 roku w Elblągu Jan Olbracht odbierał śluby wierności od pruskich poddanych.
Maj 1504
W maju 1504 roku w Elblągu gościł Aleksander Jagiellończyk , będący w drodze z Torunia do Gdańska .
8 marzec 1521
8 marca 1521 roku Elbląg został oblężony przez wojska Albrechta Hohenzollerna . Dzielna postawa mieszczan uchroniła miasto przed zajęciem przez intruzów.
1626-1635
W 1626 roku w wyniku starć polsko-szwedzkich o ujście Wisły Elbląg zajęty został przez szwedzki garnizon Gustawa II Adolfa . Pozostawał w szwedzkich rękach do 1635 roku.
22 grudzień 1655
22 grudnia 1655 roku Elbląg przejęły wojska szwedzkie. Dewastacyjna okupacja zakończyła się w 1660 roku wraz z zakończeniem działań zbrojnych potopu.
1772
W 1772 roku w wyniku rozbiorów Elbląg znalazł się w pruskich rękach.
10 lutego 1945
10 lutego 1945 roku Elbląg został wyzwolony spod niemieckiej okupacji.
Złota myśl na dziś
