Władcy Polski
Dynastia:
Piastów
Urodzony:
pomiędzy 1257-1258
Zmarł:
23 czerwca 1290 roku
Rodzice:
Henryk III Biały
23 czerwiec 1265
23 czerwca 1265 roku zmarła we Wrocławiu babka Henryka Probusa Anna Przemyślidka. Młody książę miał okazję pożegnać się z nią przed śmiercią. [więcej]
3 grudzień 1266
3 grudnia 1266 roku zmarł Henryk III Biały . Regencją nad małoletnim Henrykiem IV zajął się jego stryj Władysław Wrocławski . [więcej]
2 kwiecień 1267
2 kwietnia 1267 roku Henryk IV Probus został przez jego stryja i regenta Władysława Wrocławskiego wymieniony w dokumencie, wystawionym dla klasztoru w Kamieńcu (dziś Ząbkowickim).
Kwiecień/maj 1267
Na przełomie kwietnia i maja 1267 roku Henryk IV Probus wspólnie z Władysławem Wrocławskim opuścił Wrocław i udał się do Wiednia. [więcej]
Sierpień 1267
W sierpniu 1267 roku, kiedy w Trzebnicy odbywały się uroczystości „podniesienia kości" jego prababki świętej Jadwigi , Henryk IV Prawy przebywał w Pradze. [więcej]
Wrzesień 1267
We wrześniu 1267 roku Henryk Probus rozpoczął naukę w szkole retorów, prowadzonej przez Włocha Henryka z Iserni . Tam uczył się sztuki okazjonalnej wymowy, a praktyczne jej zastosowanie obserwował w kancelarii królewskiej.
Styczeń / luty 1268
Na przełomie stycznia i lutego 1268 roku wojska Przemysła Ottokara II powracające z Pomorza zajęły i przekazały Henrykowi Probusowi Wieluń. [więcej]
Kwiecień 1270
W kwietniu 1270 roku zmarł Władysław Wrocławski . Zgodnie z pozostawionym przez niego testamentem Henryk IV Prawy został wyłącznym spadkobiercą spuścizny stryja i ojca, więc stał się jedynym władcą dzielnicy wrocławskiej. [więcej]
Maj 1270
W maju 1270 roku Henryk IV Prawy przybył do Wrocławia przejąć władzę po stryju. Po dwutygodniowym pobycie wrócił do Pragi, gdzie oddał się pod opiekę Przemysła Ottokara II i złożył uroczystą przysięgę, w której poczynił daleko idące zobowiązania niekoniecznie leżące w interesie młodego wrocławskiego księcia. Jedną z takich deklaracji była niemożność zawarcia małżeństwa lub zawarcia sojuszu politycznego przez młodego księcia bez uprzedniej zgody opiekuna. [więcej]
16 październik 1270
16 października 1270 roku w Bratysławie Henryk IV Prawy był świadkiem podpisania pokojowego traktatu pomiędzy władcami Czech i Węgier Przemysłem Ottokarem II i Stefanem V . [więcej]
Kwiecień 1271
W kwietniu 1271 roku Henryk IV Prawy wziął udział w zbrojnej wyprawie Przemysła Ottokara II przeciwko Węgrom. Wrocławski książę między innymi brał udział w szturmie na Preszburg (Bratysławę). [więcej]
24 kwiecień 1271
W trakcie nieobecności Henryka IV Prawego Księstwo Wrocławskie kilkukrotnie spustoszone zostało przez zastępy Bolesława Pobożnego . Podczas jednego z nich złupiony został między innymi Milicz . [więcej]
Czerwiec 1271
W czerwcu 1271 roku, podczas gdy Henryk IV Prawy walczył pod sztandarami Przemysła Ottokara II na Węgrzech, wojska Bolesława Wstydliwego , Konrada II Czerskiego , Bolesława Pobożnego i Leszka Czarnego złupiły wschodnią część wrocławskiej dzielnicy. [więcej]
1272
W 1272 roku rozpoczął się spór Henryka Prawego z biskupem wrocławskim Tomaszem II . Konflikt dotyczył głównie płaszczyzny materialnej. Wrocławski władca zarzucał biskupowi niezgodne z prawem zagarnięcie majątków książęcych oraz kwestionował wysokość dziesięcin i innych opłat, składanych przez ludność na rzecz Kościoła. [więcej]
1273
W 1273 roku przebywający w Czechach dwunastoletni Henryk IV Prawy złożył kilka nowych zobowiązań wobec Przemysła Ottokara II . Jedną z nich dla przykładu była obietnica, że dwór wrocławski będzie nosił barwy dworu praskiego. Prawdopodobnie po tym epizodzie Henryk IV Prawy wrócił do Wrocławia. [więcej]
28 wrzesień 1273
28 września 1273 roku Henryk IV Probus nadał liczne przywileje dla Wrocławia. Między innymi wszystkich obywateli miasta zwolnił od płacenia podatków. [więcej]
Jesień 1273
Prawdopodobnie jesienią 1273 roku Henryk IV Prawy zawarł przymierze z księciem wielkopolskim Przemysłem II . [więcej]
1274
W 1274 lub 1275 roku po śmierci Konrada Głogowskiego Henryk IV Prawy wykupił od arcybiskupa magdeburskiego Fryderyka ze Steynbergu Ziemię Krośnieńską, oddaną przez Zofię wdowę po głogowskim księciu. Tym sposobem Henryk IV Probus powiększył swój stan posiadania o teren, który nie posiadał wspólnej granicy z księstwem wrocławskim. Obydwa terytoria rozdzielone były księstwem głogowskim. [więcej]
1274
W 1274 roku na wieść o uwięzieniu Przemysła II Henryk IV Prawy spustoszył pogranicze wielkopolsko-śląskie. [więcej]
1274
W 1274 roku doszło do otwartego konfliktu pomiędzy Henrykiem IV Prawym a biskupem wrocławskim Tomaszem II . Głównym powodem sporu było rzekome nie przestrzeganie immunitetu przez wrocławskiego księcia. [więcej]
Czerwiec 1276
W czerwca 1276 roku Henryk IV Probus otrzymał list od Rudolfa I Habsburga , w którym szukający sojuszników w sporze z Przemysłem Ottokarem II niemiecki król, oferował swą pomoc w zatargu Henryka Prawego z biskupem wrocławskim Tomaszem II . [więcej]
12 czerwiec 1276
12 czerwca 1276 roku ogłoszono wyrok kończący spór Henryka IV Probusa z biskupem wrocławskim Tomaszem II . [więcej]
Październk 1276
W październiku 1276 roku Henryk IV Prawy wysłał oddział wojska, aby wspomóc Przemysła Ottokara II w walce z Rudolfem I Habsburgiem .
18 luty 1277
18 lutego 1277 roku Henryk IV Prawy przebywał w Jelczy. Tam został napadnięty i pojmany przez Bolesława Rogatkę i jego syna Henryka Brzuchatego . Kiedy został przewieziony do Wlenia , dowiedział się, że przyczyną porwania jest nieprzekazany spadek po Władysławie Wrocławskim . Brak protekcji ze strony Przemysła Ottokara II uwikłanego w wojnę z Rudolfem I Habsburgiem spowodował, że Henryk IV Probus został więźniem legnickiego księcia. [więcej]
Marzec 1277
Po uwięzieniu 1277 roku Henryka IV Prawego margrabia brandenburski Otton V Długi zażądał trzy i pół tysiąca grzywien za cenę neutralności w sporze, jednocześnie obiecując nie przepuścić przez swe ziemie oddziałów werbowanych we wschodnich ziemiach niemieckich przez Bolesława Rogatkę . [więcej]
24 kwiecień 1277
W obronie Henryka IV Prawego wystąpił Przemysł Ottokar II , który rozpoczął formowanie koalicji, skierowanej przeciwko Bolesławowi Rogatce , której zadaniem było uwolnienie wrocławskiego księcia. Efektem podjętych działań było rozpoczęcie działań zbrojnych, których kulminacyjnym rezultatem była bitwa pod Stolcem Henryk IV Probus musiał pozostać w areszcie. [więcej]
15 lipiec 1277
Kolejnym pomysłem czeskiego protektora na uwolnienie Henryka IV Prawego było przeprowadzenie procesu sądowego. Doszło do niego 15 lipca 1277 roku we Wrocławiu . Arbitrem mającym rozstrzygnąć zatarg pomiędzy śląskimi władcami został sam Przemysł Ottokar II . Czeski władca po rozpatrzeniu racji obu stron przyznał prawo do 1/3 spadku po Władysławie Wrocławskim Bolesławowi Rogatce . Tym sposobem Henryk IV Probus utracił pas ziemi ze Strzegomiem, Jaworem i Środą oraz dwa nieznane grody, które miały być formą rekompensaty za to, że legnicki książę przez 7 lat oczekiwał na przekazanie spuścizny po zmarłym bracie. [więcej]
22 lipiec 1277
22 lipca 1277 roku Henryk IV Prawy został zwolniony z więzienia i przybył do Wrocławia. [więcej]
Sierpień 1277
W sierpniu 1277 roku Henryk IV Prawy udał się do Opawy na spotkanie zorganizowane przez Przemysła Ottokara II , na którym czeski władca szukał sojuszników do ostatecznej rozgrywki z Rudolfem I Habsburgiem . [więcej]
12 wrzesień 1277
12 września 1277 roku Przemysł Ottokar II zawarł nowy traktat pokojowy z Rudolfem I Habsburgiem . Henryk IV Prawy został tam wymieniony jako jeden z arbitrów w ewentualnym przyszłym sporze. [więcej]
Jesień 1277
Jesienią 1277 roku Henryk IV Probus rozpoczął działania mające na celu pozyskanie pieniędzy na wykup Krosna . [więcej]
Lipiec 1278
Jest bardzo bardzo prawdopodobne, że w lipcu 1278 roku Henryk IV Probus z oddziałem wojska wyruszył do Brna na koncentrację wojsk ogłoszoną wcześniej przez Przemysła Ottokara II . [więcej]
Wrzesień 1278
Bez względu na to czy 26 sierpnia 1278 roku Henryk IV Probus osobiście uczestniczył w przegranej przez czeskiego króla bitwie pod Suchymi Krutami Przemysł Ottokar II zginął w walce, wrocławski książę próbował w stolicy Czech uzyskać regencję nad małoletnim Wacławem II . Zamysł ten nie został zrealizowany, ponieważ w Pradze pojawił się również Rudolf I Habsburg , który zadbał o przyszłość następcy czeskiego tronu. Fatyga Henryka IV Prawego opłaciła się, ponieważ otrzymał od króla Niemiec Ziemię Kłodzką. [więcej]
22 wrzesień 1278
22 września 1278 roku Henryk IV Probus potwierdził przywileje szpitala i kościoła św. Mateusza we Wrocławiu. [więcej]
1279 / 1280
Między lipcem 1277 a marcem 1280 roku Henryk IV Probus pojął za żonę córkę Władysława Opolskiego Konstancję. Jednocześnie zawarł z teściem układ, w myśl którego ten drugi miałby dołożyć wszelkich starań, aby wspomóc zięcia w jego dążeniach do zdobycia korony Królestwa Polskiego. [więcej]
Marzec 1280
W marcu 1280 roku Henryk IV Probus przebywał w Wiedniu, gdzie zawarł ugodę kończącą spór z Władysławem Opolskim . W wystawionym wówczas dokumencie po raz pierwszy podniesiono sprawy odrodzenia Królestwa Polskiego i koronacji królewskiej . Tam również książę wrocławski złożył hołd lenny Rudolfowi I Habsburgowi oraz obdarował przywilejami kościół joannitów w Łosiowie pod Brzegiem. [więcej]
Lato 1280
Latem 1280 roku na terytorium Henryka IV Probusa najechał Bolko I Surowy wspomagany oddziałami z Brandenburgii. Wrocławski władca czym prędzej wyruszył z odsieczą, zakończoną pełnym sukcesem, a następnie odpłacił tym samym jaworskiemu księciu. [więcej]
1280
W 1280 roku Henryk IV Probus wybrał się do Krakowa . Podróż sfinansował z opłat zebranych przez duchowieństwo śląskie złożonych u wrocławskich dominikanów. Czyn ten wywołał wielkie oburzenie na Śląsku. [więcej]
Luty 1281
W lutym 1281 roku prawdopodobnie w Baryczu Henryk IV Probus zorganizował wiec dla władców regionu, na którym uwięził: Henryka Brzuchatego , Bernarda Zwinnego , Henryka III Głogowskiego i Przemysła II . Tym sposobem próbował przekonać ich do swych politycznych planów. Istnieje duża szansa na to, że wówczas Henryk IV Prawy uzyskał od nich obietnicę, że będą dostarczać mu trzydzieści kopii na każdą potrzebę, w zamian on będzie ich wspierać zbrojnie w wojnie obronnej. [więcej]
1281
W 1281 roku w związku z układem zawartym z Przemysłem II zapewne podczas lutowego wiecu w Baryczu, Henryk IV Prawy zajął Ziemię Rudzką (Wieluńską). W imieniu księcia wrocławskiego kasztelanię tę objął Szymon Gallicus .
1282
W 1282 roku na nowo zaognił się spór Henryka IV Prawego z biskupem wrocławskim Tomaszem II . Przedmiotem konfliktu były terytoria ziemskie, które według księcia kościół bezprawnie zajął w czterdziestych latach XIII wieku. Arbitrem sporu został legat papieski Filip biskup z Fermo , przyznając sporne wsie biskupowi. [więcej]
1282
Jeszcze 1282 roku po niekorzystnym wyroku Filipa z Fermo Henryk IV Prawy oddał sprawę pod sąd wiecowy, który sporne wsie przyznał księciu. Następnie Henryk IV ukarał chłopów biskupich za to, że nie pospieszyli na wojnę, którą przygotowywał przeciw Czechom.
12 maj 1284
12 maja 1284 roku w katedrze wrocławskiej biskup wrocławski Tomasz II rzucił klątwę na Henryka IV Prawego . [więcej]
Czerwiec 1284
Po otrzymaniu klątwy Henryk IV Prawy rozpoczął działania mające na celu znalezienie kompromisu. W tym celu książę początkowo interweniował u biskupa za pośrednictwem swego kanclerza Bernarda z Kamieńca a potem osobiście. Obie strony nie chciały ustąpić w niczym, więc ugody nie udało się wypracować. Z tego powodu w połowie czerwca biskup wrocławski Tomasz II ponowił ekskomunikę.
1284
Brak kompromisu w konflikcie Henryka IV Prawego biskupa wrocławskiego Tomasza II doprowadził do tego, że obie strony rozpoczęły walkę dyplomatyczną śląc skargi do papieża Marcina IV . W miarę upływu czasu napięcie pomiędzy władcą i hierarchą rosło, a walka stawała się bardziej bezpardonowa. Lękający się o swoje życie biskup opuścił Wrocław i zamieszkał na zamku w Otmuchowie . Tutaj określił i wydał konkretne żądania wobec księcia. [więcej]
30 wrzesień 1284
30 września 1284 roku w wyniku spisku ród Zarembów przekazał Henrykowi IV Prawemu zamek w Kaliszu . Przemysł II , aby odzyskać warownię, zmuszony został oddać wrocławskiemu księciu Ziemię Ołobocką wraz ze świeżo wybudowanym grodem w Ołoboku. [więcej]
1284
W roku 1284 roku doszło do starć zbrojnych pomiędzy oddziałami Henryka IV Prawego i wojskami czeskiego władcy Wacława II . [więcej]
9 styczeń 1285
9 stycznia 1285 roku na synodzie w Łęczycy zatwierdzono klątwy kościelne przeciw Henrykowi IV Prawemu . [więcej]
1285
W 1285 roku Henryk IV Prawy kazał spalić kobietę, która wysłana przez biskupa Tomasza II pojawiła się w klasztorze dominikanów. [więcej]
1285
W 1285 roku spór Henryka IV Prawego z biskupem wrocławskim Tomaszem II trwał dalej. Obaj trwonili sporo energii aby uprzykrzyć sobie nawzajem życie. W kwietniu 1285 roku książę wkroczył zbrojnie do Otmuchowa , zmuszając tym samym biskupa do szukania kwatery w innym miejscu. [więcej]
Kwiecień 1285
W kwietniu 1285 roku Henryk IV Prawy został poręczycielem ugody zawartej pomiędzy Mikołajem, przyrodnim bratem Wacława II a Zawiszą, który był drugim mężem jego matki. [więcej]
Styczeń 1287
W styczniu 1287 roku biskup wrocławski Tomasz II zwrócił się z wezwaniem do papieża Honoriusza IV , aby ten zwolnił poddanych Henryka IV Prawego z przysięgi na wierność i wezwał do krucjaty przeciwko niemu. [więcej]
Kwiecień 1287
W kwietniu 1287 roku Henryk IV Prawy spotkał się we Wrocławiu z arcybiskupem Jakubem Świnką , który zaangażował się w pomoc przy próbie wypracowania kompromisu w sporze z biskupem wrocławskim Tomaszem II . [więcej]
1287
W 1287 roku gdy Henryk IV Prawy odbierał formalny protest na piśmie przywieziony przez posła biskupa wrocławskiego Tomasza II , wpadł w taki gniew, że porwał dokument na strzępy i rzucił się na posłannika. [więcej]
1287
W 1287 roku gdy biskup wrocławski Tomasz II ponowił klątwę na Henryka Prawego , książę zaczął w biskupiej Nysie urządzać turnieje rycerskie, kosztem kościelnych zapasów. [więcej]
14 czerwiec 1287
14 czerwca 1287 roku Henryk IV Prawy utracił na rzecz Przemysła II Ziemię Ołobocką. Niedługo potem do rąk wielkopolskiego księcia powróciła również Ziemia Rudzka. [więcej]
Sierpień 1287
W sierpniu 1287 roku biskup wrocławski Tomasz II znalazł schronienie w Raciborzu pod protekcją Mieszka Cieszyńskiego . Henryk IV Prawy zagroził zbrojnym konfliktem, w przypadku, gdy książę dalej będzie udzielać azylu duchownemu. W związku z tym, że hierarcha kościoła nie opuścił swej siedziby w Raciborzu , Henryk IV Prawy rozpoczął oblężenie grodu, które potrwało aż do chwili poddania się biskupa. [więcej]
Sierpień 1287
W sierpniu 1287 roku podczas oblężenia Raciborza biskup wrocławski Tomasz II zdecydował się poddać się. Przebrawszy się w szaty pontyfikalne, wyszedł z oblężonego miasta, udał się do obozu Henryka Prawego i tam okazując wielką pokorę, poprosił o przebaczenie. Książę przyjął przeprosiny i sam upomniał się o absolucję. Po obustronnych wyrazach pogodzenia się obaj udali się do kościoła św. Mikołaja w Raciborzu , gdzie bez świadków odbyli długą, szczerą rozmowę.
[więcej]
1287/1288
Prawdopodobnie na przełomie 1287 i 1288 roku Henryk IV Prawy zawarł pokojowe przymierze z margrabią brandenburskim Ottonem V Długim , wzmocnione małżeństwem z jego córką Matyldą. Ślub złamał prawo kościelne, ponieważ wrocławski książę nie miał rozwodu z Konstancją, którą wcześniej odesłał do Opola . [więcej]
11-12 styczeń 1288
11 i 12 stycznia 1288 roku we Wrocławiu odbyły się uroczystości związane z zawarciem pokoju między Henrykiem IV Prawym i biskupem wrocławskim Tomaszem II . Książę postanowił upamiętnić pojednanie z biskupem, fundacją kościoła św. Krzyża w miejscu dawnego zamku książęcego na wrocławskim Ostrowie Tumskim. [więcej]
Styczeń 1288
Nie wiadomo kiedy dokładnie do niego doszło, lecz na początku 1288 roku istnieć musiało porozumienie Henryka IV Prawego , Przemysła II , Leszka Czarnego i Henryka Głogowskiego zwane wielką koalicją książąt, zmierzające do scalenia terytoriów i przywrócenia polskiej korony. [więcej]
20 styczeń 1288
W dokumencie z 20 stycznia 1288 roku Henryk IV Prawy po raz pierwszy tytułuje się księciem Wrocławia , Krakowa i Sandomierza .
Jesień 1288
30 września 1288 roku zmarł w Krakowie Leszek Czarny . Na wiecu w Sandomierzu możnowładztwo oddało krakowski tron Bolesławowi II Mazowieckiemu , lecz prawdopodobnie z powodu protestów krakowskich mieszczan władza w stolicy Małopolski przypadła Henrykowi IV Prawemu , który jesienią 1288 roku przybył do Krakowa . [więcej]
1289
Henryk IV Prawy rozpoczynając rządy w Krakowie, które z wielu przyczyn były trudniejsze niż na Śląsku, napotkał wiele problemów. Jednym z nich było to, że Władysław Łokietek i Bolesław II Mazowiecki przekazali Ziemię Sandomierską Konradowi II Czerskiemu . Tym sposobem rozerwana została trwała od wielu lat monarchia krakowska. Oprócz tego książęta mazowieccy nie pogodzili się z przekazaniem władzy w Małopolsce władcy z Wrocławia, chwytając się wszelkich sposobów aby odwrócić ten stan rzeczy. [więcej]
Styczeń 1289
Henryk IV Prawy otrzymał zaproszenie na chrzciny syna Zawiszy z Falkenštejnu i jego żony, księżniczki węgierskiej Elżbiety. Uroczystość miała się odbyć w styczniu 1289 roku, lecz nie doszła do skutku ponieważ Wacław II uwięził Zawiszę. Aresztowanie spowodowało zamieszki w Czechach, na tyle silne, że, jak podaje Kronika zbrasławska, ród Witkowców wezwał potajemnie Henryka IV Prawego na króla Czech. [więcej]
Styczeń 1289
W styczniu 1289 roku we Wrocławiu Henryk IV Prawy wystawił kilka dokumentów, tytułując się w nich księciem Śląska, Krakowa i Sandomierza. W tym czasie jego załoga została wyparta przez Władysława Łokietka . [więcej]
Styczeń 1289
Pod koniec stycznia 1289 roku we Wrocławiu Przemko Ścinawski zapisał w testamencie swoją spuściznę Henrykowi IV Prawemu . [więcej]
Marzec 1289
26 lutego 1289 roku doszło do bitwy pod Siewierzem Henryka IV Prawego Przemko Ścinawski . W szeregach wojsk wrogiej koalicji książąt mazowieckich znajdował się książę Lew Halicki , który po bitwie ruszył pod Kraków, próbując zdobyć gród. Kiedy okazało się, że zadanie jest niemożliwe do wykonania, pociągnął w stronę Wrocławia, pustosząc po drodze zamieszkałe tereny. Łupieski pochód halickiego władcy zatrzymała dopiero armia Henryka IV Prawego .
[więcej]
Sierpień 1289
W sierpniu 1289 roku Henryk IV Prawy na czele solidnej armii dotarł do Krakowa zajętego przez Władysława Łokietka . Gdy stronnicy Henryka IV otworzyli bramy, sieradzki książę musiał ratować się ucieczką.Paweł z Przemankowa , który wkrótce z polecenia Henryka IV odzyskał wolność. [więcej]
Wrzesień 1289
Rządy Henryka IV Probusa w Krakowie okazały się surowe, wskutek czego wśród krakowian powstało powszechne niezadowolenie. [więcej]
Jesień 1289
Po opanowaniu sytuacji w Krakowie Henryk IV Prawy wysłał do papieża poselstwo z prośbą o zgodę na królewską koronację. [więcej]
Boże Narodzenie 1289
W Boże Narodzenie 1289 roku Henryk IV Prawy udał się do Erfurtu na zjazd Rzeszy Niemieckiej, zorganizowany przez Rudolfa I Habsburga . Tam próbował uzyskać poparcie niemieckiego władcy dla swych koronacyjnych planów. [więcej]
Czerwiec 1290
W 1290 roku Henryk IV Prawy był regularnie podtruwany przez swego lekarza. W wyniku niegodziwych działań medyka książę coraz częściej i coraz częściej bardziej chorował. W czerwcu 1290 roku stał się na tyle słaby, że przestał podnosić się z łoża. [więcej]
17 czerwiec 1290
17 czerwca 1290 roku do Wrocławia dotarł arcybiskup Jakub Świnka . Zapewne miał on duży wpływ na testament Henryka IV Prawego . [więcej]
23 czerwiec 1290
23 czerwca 1290 roku, na kilka godzin przed śmiercią, Henryk IV Prawy kazał sporządzić testament. Księstwo wrocławskie oddał bratu stryjecznemu Henrykowi III Głogowskiemu . Księstwo krakowsko-sandomierskie przeznaczył Przemysłowi II . Ziemię Kłodzką zwrócił Wacławowi II . Zmarł, gdy w katedrze odprawiano nieszpory, a na odrzańskich błoniach palono sobótkowe ognie. [więcej]
Złota myśl na dziś
Ważne bitwy
