Świętokrzyskie
Ciekawostki z historii zamku i grodu
X wiek
Archeolodzy datują powstanie sandomierskiego grodu na połowę X wieku.
1097
W 1097 roku Sandomierz we władanie otrzymał syn Władysława Hermana - Bolesław Krzywousty .
XI wiek
W XI wieku Sandomierz był już w państwie Polan grodem o dużym znaczeniu.
XII wiek
Na początku XII wieku wzmianka o Sandomierzu pojawiła się w kronice Galla Anonima. Z tego zapisku można się dowiedzieć, że Sandomierz na równi z Krakowem i Wrocławiem należał do głównych siedzib królestwa. Kronikarzowi z pewnością chodziło o znaczenie militarne grodu, ponieważ wokół Sandomierza mieszkało w tym czasie około tysiąca osób.
Sandomierz jako Ziemia Sudumara wymieniony został również w dwunastowiecznym dziele geografa arabskiego zatytułowanym Al-Idrisi.
1134
W 1134 roku aż pod Sandomierz dotarły wojska węgierskiego króla Beli II , pustosząc ziemie, którymi władał Bolesław Krzywousty .
XII-XIV wiek
W okresie rozbicia dzielnicowego od 1139 roku Sandomierz był stolicą Księstwa Sandomierskiego.
24 sierpień 1198
Według kroniki Długosza 24 sierpnia 1198 roku w Sandomierzu odbył się wiec dostojników ówczesnej Polski. Doszło tu do zawarcia porozumienia pomiędzy Mieszkiem III Starym a matką i regentką młodego Leszka Białego . Na mocy postanowień układu Mieszko III w zamian za tron princepsa obiecał pasować Leszka Białego na rycerza oraz uczynić go swym następcą.
koniec XII wieku
Pod koniec XII wieku w Sandomierzu funkcjonował kościół parafialny pod wezwaniem świętego Jakuba, istniał targ oraz zlokalizowana była komora celna.
1146-1166
W latach 1146-1166 Sandomierz był siedzibą księcia Henryka Sandomierskiego .
1154
W 1154 roku Henryk Sandomierski odbył z orszakiem rycerzy pielgrzymkę do Jerozolimy. Przez rok pełnił rycerskie powinności dla jerozolimskiego króla Baldwina III. Po roku wrócił do kraju.
W związku z tym że na Wzgórzu Staromiejskim w Sandomierzu archeologowie znaleźli figurki szachowe ręcznie na wzór arabski wykonane z rogu jelenia, to właśnie Henrykowi Sandomierskiemu przypisuje się spopularyzowanie w ówczesnej Polsce gry w szachy. Rozrywka ta była jedną z siedmiu rycerskich umiejętności, mającą doskonalić intelekt i podnosić poziom obycia towarzyskiego.
1232
W 1232 roku odbył się w Sandomierzu zjazd możnych. Zawarto tam wówczas traktat, w myśl którego Grzymisława Ingwarówna matka Bolesława Wstydliwego odzyskała Ziemię Sandomierską, a Konrad Mazowiecki stał się legalnym posiadaczem Ziemi Łęczyckiej i Sieradzkiej. Wagę tych postanowień poświadczył Henryk Brodaty , biorący udział w obradach.
13 luty 1241
Około 13 lutego 1241 roku Sandomierz został zdobyty i spustoszony przez mongolskie oddziały pod dowództwem Bajdara.
Wiosna 1285
Wiosną 1285 roku Sandomierz , należący wcześniej do Leszka Czarnego , stał się na dwa miesiące własnością Konrada Czerskiego . Mazowiecki książę musiał ustąpić po przegranej bitwie pod wsią Bogucice koło Bochni, która odbyła się 3 maja 1285 roku.
październik 1288
W październiku 1288 roku, po śmierci Leszka Czarnego , w Sandomierzu rycerstwo krakowsko-sandomierskie wybrało Bolesława II Mazowieckiego księciem, który miał zasiąść na krakowskim tronie.
20 lipiec 1306
20 lipca 1306 roku w kolegiacie sandomierskiej odbyło się przesłuchiwanie świadków śledztwa, które wszczął arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka przeciwko biskupowi krakowskiemu Janowi Muskacie .
8 maj 1335
8 maja 1335 roku w Sandomierzu Kazimierz Wielki zawarł zawieszenie broni z Karolem Luksemburskim .
XIV wiek
W XIV wieku w Sandomierzu murowany zamek wzniósł Kazimierz Wielki .
Wrzesień 1370
We wrześniu 1370 roku do Sandomierza zawitał ranny Kazimierz Wielki , który odniósł obrażenia w wypadku podczas polowania w przedborskich lasach.
1375
W 1375 roku Sandomierz otrzymał od Elżbiety Łokietkówny przywilej potwierdzający prawo składu soli.
26 styczeń 1376
26 stycznia 1376 roku w Sandomierzu przebywał Ludwik Węgierski . Potwierdził tu jeden z przywilejów dla Lublina oraz spotkał się z posłem wielkiego mistrza Winricha von Kniprode , któremu wydał zezwolenie dla kupców toruńskich na używanie drogi do Sandomierza , a stamtąd na Ruś i przez Bardiów do Węgier.
1378
W 1378 roku Sandomierz otrzymał od Ludwika Węgierskiego przywilej zwalniający od cła.
25 kwiecień 1389
25 kwietnia 1389 roku w Sandomierzu Władysław Jagiełło zawarł tajne porozumienie z nowym władcą Nowogrodu Wielkiego Lingwenem-Semenem .
23 lipiec 1389
23 lipca 1389 roku w Sandomierzu przebywała Jadwiga Andegaweńska .
10 wrzesień 1395
10 września 1395 roku w Sandomierzu doszło do zawarcia przymierza Władysława II Jagiełły z książętami szczecińskimi Bogusławem VII i Świętoborem .
8 wrzesień 1426
8 września 1426 roku w Sandomierzu Władysław Jagiełło odebrał hołd od synów zmarłego Siemowita IV , wśród których znaleźli się: Siemowit V , Trojden II i Władysław I .
lato 1425
Latem 1425 roku Władysław Jagiełło i Zofia Holszańska podczas objazdu królestwa odwiedzili Sandomierz . Celem wizyty było odebranie pisemnego zobowiązania uznania Władysława za następcę tronu.
wrzesień 1429
We wrześniu 1429 roku na zjeździe w Sandomierzu za zgodą Władysława Jagiełły postanowiono wysłać poselstwo do Witolda z propozycją przyjęcia polskiej korony w zamian tej oferowanej przez Zygmunta Luksemburskiego .
luty 1431
W lutym 1431 roku na zjeździe w Sandomierzu oskarżono Władysława Jagiełłę o samowolne dysponowanie litewskim tronem i bez zgody możnowładztwa oddanie go Świdrygielle . Wybrzmiały również postulaty o detronizacji króla.
8 marzec 1433
8 marca 1433 roku w Sandomierzu Władysław Jagiełło spotkał się z posłami soboru bazylejskiego, którzy przybyli do Polski zażegnać konflikt Polski z Zakonem Krzyżackim .
1434
Na początku 1434 roku do Sandomierza zawitał Władysław Jagiełło , który przemierzał te tereny, będąc w drodze z Krynek do stolicy.
1435
Na początku 1435 roku w Sandomierzu przebywał nowy król Polski Władysław Warneńczyk .
XV wiek
W XV wieku wzniesiono wieżę zwaną "kurzą stopą".
czerwiec 1447
W czerwcu 1447 roku w Sandomierzu Zofia Holszańska czekała na swojego syna Kazimierza Jagiellończyka , który był w drodze do Krakowa , aby dostąpić zaszczytu koronacji.
28 maja 1452
28 maja 1452 roku w Sandomierzu rozpoczął się zjazd możnowładców przychylnych Kazimierzowi Jagiellończykowi i będących w opozycji do Zbigniewa Oleśnickiego , który jawnie podburzał szlachtę do rebelii.
1 kwiecień 1455
1 kwietnia 1455 roku zmarł w Sandomierzu kardynał Zbigniew Oleśnicki .
26 lipca 1478
26 lipca 1478 roku w kościele NMP Sandomierzu odbył się chrzest córki Kazimierza Jagiellończyka Barbary . Uroczystość celebrował biskup krakowski Jan Rzeszowski .
Grudzień 1495
W grudniu 1495 roku do Sandomierza zawitał Jan I Olbracht . Pozostał tu do lutego następnego roku.
25 styczeń 1496
25 stycznia 1496 roku w Sandomierzu Jan Olbracht przyjął posłów księcia pomorskiego Bogusława X . Posłowie upomnieli się o niewypłacony posag siostry króla Anny i wnieśli sprzeciw wobec żądania hołdu za Lębork i Bytów .
październik 1496
W październiku 1496 roku w Sandomierzu przebywał Jan Olbracht . Uwaga jego głownie skupiała się na czynnościach związanych z wykonaniem uchwał piotrkowskich, układach z Litwą, szczegółach mariażu siostry Barbary z Jerzym Saskim i zaciągu wojska.
Luty 1497
W lutym 1497 roku w Sandomierzu przebywał Jan I Olbracht . Zajmował się tu przygotowaniami do mołdawskiej wyprawy .
sierpień 1498
13 sierpnia 1498 roku pospolite ruszenie zwołane do walki z Tatarami pustoszącymi polskie i litewskie terytoria dotarło do Sandomierza . Przez 40 dni przemaszerowało 340 km czyli średnio 8,5 km dziennie.
sierpień 1498
29 września 1500 roku w Sandomierzu Jan Olbracht zorganizował obrady senatu.
1 grudzień 1503
1 grudnia 1503 roku w Sandomierzu przebywał Aleksander Jagiellończyk .
9 - 15 październik 1505
Między 9 a 15 października 1505 roku w Sandomierzu przebywał Aleksander Jagiellończyk .
XVI wiek
W 1513 roku z inicjatywy Zygmunta Starego rozpoczęła się długa i gruntowna przebudowa zamku, w wyniku której dawna gotycka warownia pod koniec wieku zamieniła się w renesansową rezydencję.
17 sierpień 1524
17 sierpnie 1524 roku do Sandomierza przybył Zygmunt Stary , aby osobiście nadzorować gromadzenie małopolskiego pospolitego ruszenia, przeznaczonego do walki z Tatarami.
marzec 1535
W marcu 1535 roku w Sandomierzu przebywał Jan Tarnowski , który stąd wyruszył na Litwę, aby objąć dowództwo w zbliżającej się wojnie z Moskwą .
Lipiec 1542
W połowie lipca 1542 roku w Sandomierzu gościł Jan Tarnowski .
sierpień 1547
W połowie sierpnia 1547 roku w Sandomierzu Jan Tarnowski gościł Mikołaja Radziwiłła Czarnego/a> . Wysłany przez Zygmunta Augusta poseł miał poinformować hetmana o ślubie młodego króla z Barbarą.
12 luty 1548
12 lutego 1548 roku w Sandomierzu odbyły się zaślubiny najmłodszej córki kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego Elżbiety z marszałkiem litewskim Mikołajem Radziwiłłem Czarnym . W uroczystościach między innymi wzięli udział Zygmunt August i Jan Tarnowski .
Sierpień 1548
W połowie sierpnia 1548 roku w Sandomierzu Jan Tarnowski gościł Mikołaja Radziwiłła Czarnego , z którym ustalał sprawy bezpieczeństwa Barbary Radziwiłłówny podczas podróży do Krakowa .
1656
Szwedzi wysadzili zamek w Sandomierzu . Później okazało się, że najmniej ucierpiało zachodnie skrzydło budowli.
1680-1688
W latach 1680-1688 trwała odbudowa zachodniego skrzydła zamku.
1768
W 1768 roku zamek w Sandomierzu zniszczyły wojska rosyjskie, stacjonujące tu podczas konfederacji barskiej.
1820-1956
W latach 1820-1956 zabudowania dawnego zamku pełniły funkcję więzienia.
Złota myśl na dziś